اقتصاد خرد (قسمت دوم )
نظریه بازی‌ها
پیش‌نیاز یادگیری اقتصاد خردکه بایستی مد نظر بگیرید
جهت یادگیری بهتر اقتصاد خرددر واقع بهتر است آشنایی قبلی با مباحث ریاضی و اقتصادی داشته باشید.
مباحث ریاضی: مانند جبر، احتمال، بهینه‌سازی
مباحث اقتصادی: مانند آشنایی با کلیات اقتصادی
نظریه‌های اقتصاد خرد
از مهم‌ترین فرضیات اقتصاد خرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
نظریه تقاضای مصرف‌کننده
نظریه تولید
نظریه ارزش هزینه تولید
هزینه فرصت
نظریه قیمت
عرضه و تقاضا در اقتصاد خرد چیست؟
در کل موضوع عرضه و تقاضا یک مدل اقتصادی تعیین قیمت در بازاری کاملاً رقابتی به شمار می‌رود. در بازار رقابت کامل بدون وجود «پیامد مثبت» (Externality)، مالیات به ازای واحد یا کنترل قیمتی، واحد قیمت برای کالایی معین، قیمتی است که در آن مقدار تقاضا شده توسط مصرف‌کنندگان با مقدار عرضه‌شده توسط تولیدکنندگان برابری می‌کند. این قیمت، تعادل اقتصادی ثابتی را بوجود می‌آورد.
در یک اقتصاد بازاری، قیمت‌ها و مقدار تولید کالاها از قابل مشاهده‌ترین ویژگی‌های کالاهای تولید و مبادله شده، به شمار می‌روند. نظریه عرضه و تقاضا شرح می‌دهد که چگونه قیمت‌ها، مقادیر تولید شده و مصرف شده را تنظیم می‌کنند. در اقتصاد خرد، در بازار رقابت کامل، قیمت و مقدار تولید توسط قانون عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. در بازار رقابت کامل،در واقع به دلیل وجود تعداد بالای خریداران و فروشندگان، هیچ‌کدام از طرفین از قدرت کافی جهت قیمت‌گذاری، برخوردار نیستند.
بازار کالایی خاص را در نظر بگیرید. «تقاضا» (Demand) نشان‌دهنده مقدار کالایی است که خریداران قصد دارند با توجه به هر واحد قیمت کالا، خریداری کنند. تقاضا را معمولاً در جدول یا نمودار حاوی قیمت و مقادیر تقاضا شده، نشان می‌دهند. مطابق نظریه تقاضا، مصرف‌کنندگان فردی به صورت عقلایی با توجه به درآمد، قیمت‌ها، سلایق و سایر موارد مشابه، بیشترین مقدار ترجیح‌داده شده از هرکالا را خریداری می‌کنند. این مورد «محدودیت حداکثرسازی شده مقید» (Constrained Utility Maximization) – با در نظر گرفتن درآمد و ثروت به عنوان قید‌های تقاضا – نامیده می‌شود.
در اینجا، «مطلوبیت» (Utility) به معنی رابطه فرضی در نظر گرفته شده برای هر مصرف‌کننده فردی برای رتبه‌بندی بین کالاهای مختلف کمتر یا بیشتر ترجیح داده شده است. مطابق «قانون تقاضا» (Law of Demand) به صورت کلی، در یک بازار معین، قیمت و مقدار تقاضا شده با یکدیگر رابطه معکوس دارند. یعنی در صورت ثابت ماندن سایر شرایط، با افزایش قیمت یک کالا، تعداد افراد کمتری آن‌را خریداری خواهند کرد. همچنین، با کاهش قیمت یک کالا، مصرف‌کنندگان از کالاهایی با قیمت نسبی بیشتر به سمت مصرف کالا با قیمت کمتر، متمایل می‌شوند. این مورد را، «اثر جانشینی» (Substitution Effect) می‌نامند. از طرفی دیگر، کاهش قیمت، قدرت خرید را افزایش می‌دهد. این مورد نیز، «اثر درآمدی» (Income Effect) نامیده می‌شود. عوامل دیگر نیز می‌توانند تقاضا را تغییر دهند. برای مثال، افزایش درآمد منحنی تقاضا برای کالای نرمال را نسبت به مبداء به سمت بیرون منتقل می‌کند.
